Op woensdag 24 mei 2023 heeft de voltallige Bestuursraad van AFC Ajax tijdens de Algemene Ledenvergadering aangegeven zijn positie ter beschikking te stellen. Dit zal per 1 september zijn of eerder indien mogelijk. Het leidinggevende orgaan van de vereniging geeft als reden op dat men geen steun voelt voor het gevoerde beleid. Het breekpunt om tot dit besluit te komen was de ontstane onrust onder de leden rondom de beloning van de Raad van Commissarissen.
College van Ereleden
De huidige Bestuursraad heeft aangegeven dat hij in de periode tot aan zijn aftreden geen belangrijke beslissingen meer wilt nemen. Hij heeft de ereleden van de vereniging gevraagd om nieuwe bestuursleden voor te dragen. Hiermee doet de Bestuursraad een beroep op artikel 15.4 van de verenigingsstatuten, waarin staat dat bij het ontbreken van alle leden van de Bestuursraad de ereleden gezamenlijk een college vormen. Dit college noemt men het College van Ereleden. De nog levende ereleden waar het om gaat zijn Rob Been Sr., Hans Bijvank, Jan Buskermolen, Hennie Henrichs, Arie van Os, Michael van Praag, Sjaak Swart en Leo van Wijk.
Het College van Ereleden moet het voordrachtproces vorm geven en uiteindelijk komen tot een voordracht van potentiële leden voor de nieuwe Bestuursraad. De ereleden benoemen vanuit hun midden een voorzitter voor het College van Ereleden. Zij hebben inmiddels gekozen voor Hennie Henrichs.
Een kwalitatief goede Bestuursraad
Voor onze club is een goede Bestuursraad van essentieel belang. In het verleden probeerde men ons als supporters wel eens wijs te maken dat een bestuur van de vereniging helemaal niet zo belangrijk is. Niets is minder waar.
De vereniging AFC Ajax telt ruim 700 leden en bezit 73% van de aandelen van de Ajax NV. Dit noemen we ook wel het ‘gouden aandeel’. Namens de vereniging is dit gouden aandeel in handen van de Bestuursraad. Zij hebben een belangrijke stem in voorstellen die worden voorgelegd tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering. Deze voorstellen hebben veel impact op de Ajax NV. En dus op onze club.
Ook op andere vlakken is de Bestuursraad enorm belangrijk. Bij de Bestuursraad van de AFC Ajax begint de zogenaamde ‘keten’. Deze keten ziet er als volgt uit: de leden van de vereniging AFC Ajax kiezen uit haar midden een Bestuursraad. Deze Bestuursraad is verantwoordelijk voor het samenstellen van en toezichthouden op de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen is op haar beurt verantwoordelijk voor het samenstellen van en toezichthouden op de directie van de Ajax NV.
Uiteindelijk is het een logisch verhaal. Een kwalitatief goede Bestuursraad stelt een kwalitatief goede Raad van Commissarissen samen. Een kwalitatief goede Raad van Commissarissen stelt op haar beurt een kwalitatief goede directie van de Ajax NV samen.
De vereniging in een ijzeren greep
Al meer dan tien jaar ligt de macht van de vereniging AFC Ajax in handen van een deel van de ereleden. Het eerder genoemde artikel 15.4 van de verenigingsstatuten zorgt ervoor dat deze leden stevig in het zadel blijven zitten. Telkens als een Bestuursraad om wat voor reden dan ook opstapt, komt het voordrachtproces in handen te liggen van de ereleden. Zij bepalen vervolgens welke kandidaten voor een nieuwe Bestuursraad worden voorgedragen. Zo kan men blijven terugvallen op haar eigen vertrouwde kringen en op deze manier achter de schermen invloed blijven uitoefenen. De vraag is hoe dit artikel in de statuten is terecht gekomen. Het lijkt in ieder geval op een staatshoofd die zijn eigen wetten schrijft en daardoor aan de macht blijft.
De vereniging moet af van de ‘ijzeren greep’ door een deel van de ereleden. De AFCA Supportersclub pleit voor meer samenwerking met de overige leden van de vereniging. Het voordrachtproces voor een nieuwe Bestuursraad zou moeten bestaan uit een voordrachtcommissie van leden en ereleden die een juiste afspiegeling zijn van het ledenbestand. Zo kom je tot een eerlijke en transparante voordracht van potentiële kandidaten.
Gesprek met het College van Ereleden
Op de Algemene Ledenvergadering van 24 mei jongstleden heeft de huidige Bestuursraad de ereleden gevraagd om te komen met een voordracht van nieuwe bestuursleden. De ereleden vormen samen het zogenaamde College van Ereleden, met als voorzitter Hennie Henrichs. De AFCA Supportersclub heeft een gesprek aangevraagd met het College van Ereleden. Dit gesprek heeft inmiddels plaatsgevonden. We hebben het volgende aan het College van Ereleden voorgelegd:
- Binnen de nieuw te vormen Bestuursraad ruimte maken voor minimaal één bestuurslid die afkomstig is vanuit de supportersgelederen. Hiermee grijpen we terug naar de afspraken die zijn gemaakt in 2011 na de Fluwelen Revolutie. Na het aftreden van de supportersvertegenwoordiger als bestuurslid in 2019 is hier geen opvolging meer aan gegeven.
- De nieuwe bestuursraad vooral laten bestaan uit bestuursleden met een nieuwe frisse blik, die passen bij deze tijd. Zij moeten kunnen verbinden en zorgen voor eenheid binnen de vereniging. Oftewel: niet meer terugvallen op het ‘old boys network’.
- Binnen de nieuwe Bestuursraad moet ook het ‘Ajaxvoetbal’ geborgd zijn. Om hiervoor te zorgen is het belangrijk dat er ook oud-Ajax-spelers zitting nemen in de nieuwe Bestuursraad.
- De routekaart voor de nieuw te vormen Bestuursraad moet de visie Cruijff/Keizer zijn. De (kandidaat-) bestuursleden moeten zich hieraan committeren.
Om te komen tot een eerlijke en transparante voordracht van nieuwe bestuursleden hebben we het College van Ereleden geadviseerd om een ‘onafhankelijke partij’ in de hand te nemen die samen met de ereleden het voordrachtproces vorm kunnen geven en op die manier te komen tot een kwalitatief goede voordracht. Helaas wilden de aanwezige ereleden dit advies niet overnemen.
Samen voor een kwalitatief goede Bestuursraad
Naast een gesprek met de AFCA Supportersclub heeft het College van Ereleden ook gesprekken gevoerd met de vertegenwoordigers van groepen leden en individuele leden. Een grote groep leden maakt zich zorgen over de toekomst van de vereniging en Ajax in zijn algemeenheid.
Daarnaast maken zij zich zorgen over de kwaliteit en de voortgang van het voordrachtproces om te komen tot een nieuwe Bestuursraad. Een aantal groepen leden hebben zich verenigd onder de naam ‘Voor Ajax’. Ook onze voorzitter (lid van Ajax) heeft zich namens de AFCA Supportersclub hierbij aangesloten. Voor Ajax heeft inmiddels een gesprek gehad met Hennie Henrichs (voorzitter), Leo van Wijk en Arie van Os van het College van Ereleden. Tijdens dit gesprek heeft Voor Ajax ervoor gepleit om (naast de ereleden) andere leden toe te voegen aan het voordrachtproces. Tevens hebben zij aangegeven dat er vaart gemaakt moet worden met het voordrachtproces.
Uiteindelijk is er met de aanwezige ereleden overeengekomen dat er drie leden worden toegevoegd aan het voordrachtproces om samen met het College van Ereleden te komen tot een voordracht van nieuwe bestuursleden voor de Bestuursraad. Deze drie leden zullen daarnaast toezien op de voortgang van het voordrachtproces en of de gemaakte afspraken met het College van Ereleden worden nagekomen.
Huidige situatie Ajax
Net als veel supporters maakt ook de AFCA Supportersclub zich zorgen over de sportieve ontwikkelingen van onze club. De nasleep van vorig seizoen en de afwachtende houding op de transfermarkt geeft ons nog niet veel vertrouwen voor aankomend seizoen. Langzamerhand vragen we ons steeds meer af wat Sven Mislintat (directeur voetbalzaken) en Maurits Hendriks (Chief Sports Officer) aan het doen zijn. Wat hun (Ajax)visie is, blijft voor ons nog gissen.
Vooralsnog wachten we met smart op de grote aankopen om de selectie een kwaliteitsinjectie te geven. Aan de andere kant moeten we waken voor paniekaankopen en talenten uit de jeugd de kansen geven die zij verdienen.
Net als de Bestuursraad is de positie van algemeen directeur in de directie van Ajax ook nog niet ingevuld. Deze functie staat inmiddels twee maanden vacant. Wij wensen een snellere invulling van deze vacature dan de invulling van de positie van technisch directeur.
Na de Fluwelen Revolutie in 2010 is afgesproken dat de visie Cruijff/Keizer als basisbeginsel gaat dienen voor de wijze waarop Ajax invulling gaat geven op voetbaltechnisch en tactisch gebied. We noemen het voor het gemak maar de ‘Ajax voetbalbijbel’. Hier heeft de toenmalige Bestuursraad in 2011 zich onder het voorzitterschap van Hennie Henrichs aan gecommitteerd.
Gedurende de bestuursperiode is de visie Cruijff/Keizer weer helemaal losgelaten. Hier lijkt onze club de afslag te hebben gemist. Met als resultaat op lange termijn de sportieve situatie van vandaag de dag. De AFCA Supportersclub blijft de ontwikkelingen nauwgezet volgen.
